100 jaar na Edinburgh

Van 11-14 mei j.l. woonde ik de Tokyo Global Mission Consultation bij. Onderstaand verslag in Confessioneel geeft een een heel goede impressie van het gebeuren.

100 jaar na Edinburgh
door Ds. Leen den Breejen
(overgenomen uit Confessioneel – 122e jaargang nr. 11 – 27 mei 2010)

Verslagenheid op de laatste dag van de Wereldzendingsconferentie, die half mei in Tokyo werd gehouden. Na alle bemoedigende verhalen over de voortgang van het Evangelie in Latijns-Amerika, Afrika en Azië kwam ook Europa ter sprake. Wat een schril contrast! Een verhaal van neergang, haast van hopeloosheid, zo hield een Zweedse afgevaardigde de conferentiegangers voor. Na de toespraak blijft het stil. Vervolgens, zo lees ik in het verslag van Dr Marten Visser in het RD, beginnen mensen te huilen en te bidden. Men is verslagen dat het werelddeel waar vanuit eens het Evangelie voortging, bijna in een doodsslaap lijkt verzonken. De Europeanen verzamelen zich voor in de zaal en mensen uit andere werelddelen gaan om hen heen staan en bidden voor een opwekking in Europa. Een Koreaanse zendeling concludeert treffend: “Vandaag hebben we opnieuw de roep van Europa gehoord: Kom over en help ons!”

EDINBURGH 1910
Zouden de meer dan 1200 deelnemers, die vanaf dinsdag 14 juni 1910 in Edinburgh bijeen waren gekomen voor de eerste Wereldzendingsconferentie, ooit hebben kunnen beseffen, dat de rollen 100 jaar later zo radicaal zouden zijn omgedraaid? ZDe overgrote meerderheid van de deelnemers was Angelsaksisch, de ‘evangelicals’ waren in de meerderheid. Niet minder dan 180 Protestantse zendingsgenootschappen waren vertegenwoordigd. Het visioen dat zij hadden was in principe hetzelfde, al dat van het zendingsdepartement van de YMCA (Young Men Christian Assiciation), dat vooral onder invloed van John Mott, die in Edinburgh een prominente rol speelde als voorzitter van de conferentie, werd gebundeld in de ‘Student Volunteer Movement’ (Studentenvrijwilligersbeweging). Dat visioen was: Hoe verhaasten wij de komst van het Koninkrijk van Jezus Christus? Hun motto: ‘Evangelisering van de wereld in deze generatie’.

De sfeer tijdens “Edinburgh’ was zeer optimistisch. Mede door het kolonialisme (dat wel …) waren Afrika en Azië voor het eerst geopend. Er waren verschillende factoren, die zouden kunne bijdragen in het bereiken van de bewoners van genoemde continenten. De taalwetenschap kon zorgen voor een goede communicatie van het Evangelie in de talen en dialecten van de verschillende volken. De medische wetenschap ontwikkelde zich snel en kon ingezet worden voor de bestrijding van tropische ziekten. De techniek zorgde voor moderne transportmiddelen zodat gebieden bereikt konden worden, waar dat te voren nauwelijks mogelijk was. John Mott was er helemaal van overtuigd, dat God alles zo geleid had, dat de deuren open stonden voor het Evangelie. De tijd was nu aangebroken dat de zendingslegers gemobiliseerd moesten worden om de kwade krachten van het heidendom voorgoed te verslaan. Het Christendom zou triomferen.

EEN WESTERSE CONFERENTIE
Saillant detail: de conferentie werd bezocht door slechts zeventien niet-blanken, voor de helft ook nog afkomstig uit Japan. Er was slechts één zwarte Afrikaan, afkomstig uit Ghana, wiens naam, veelzeggend, niet eens op de officiële deelnemerslijst voorkwam … Het was behalve een protestantse, dus ook wel een echt westerse conferentie, deze eerste ‘wereldconferentie’. John Mott zei aan het slot van de conferentie, dat hij hoopte dat de profetie waar zou worden, dat sommigen van degenen die er stonden niet zouden sterven, voordat zij het Koninkrijk van God zouden zien komen met kracht … (Markus 9:1). Achteraf moet je zeggen, dat bij alle goede bedoelingen, de geest van Edinburgh toch mede gestempeld werd door het 19e-eeuwse kolonialisme én optimisme! De grote zendingsman dr Hendrik Kraemer zei erover: “Het scheen alsof de niet-christelijke wereld zich ontrolde voor het oog als een wereld die veroverd moest worden. Het was niet alleen het oog des geloofs, maar ook het oog van de westerling, die onbewust leefde in de overtuiging, dat hij kon beschikken over het lot van de wereld…”

Nauwelijks vier jaar later ontbrandde in het Christelijke Europa de Eerste Wereldoorlog! Albert Schweitzer liet zijn kranten en tijdschriften, die hem vanuit Europa werden toegezonden naar Lambarene zorgvuldig inpakken, zodat de locale bevolking in ‘donker’ Afrika, vooral niet zou zien, wat voor verschrikkelijke dingen blanke Christenen in het oude Europa elkaar aandeden… Wat is er in 100 jaar tijd onnoemelijk vee veranderd In 1910 rekende 99% van de West-Europeanen zich tot het Christendom, maar sinds 1970 krimpt dit aantal in het oude ‘Avondland’ dagelijks. Zeker ook in ons eigen ooit zo christelijke landje aan de zee gaan we steeds meer tot een minderheid behoren. Wat in de steden al veel langer gewoon is, zien we nu helaas ook steeds meer in de kleinere plaatsen en dorpen gebeuren, dat er kerkgebouwen worden gesloten en predikantsplaatsen worden verminderd.

WERELDWIJDE GROEI VAN DE KERK
Neemt God de kandelaar dan weg uit Europa, uit ons land? Als we ons realiseren, dat in wat we nu Turkije noemen ooit een bloeiende christelijke gemeenschap bestond, en dat in die landstreken de grote concilies werden gehouden (Nicea, Constantinopel, Chalcedon, Efeze) en dat Egypte voor de inval van de Moslims voor meer dan 90% christelijk was, beseffen we, dat zoiets dus inderdaad mogelijk is. “Wie meent te staan, zie toe dat hij niet valle!” vermaand de apostel Paulus de gemeente van Korinthe (1 Kor. 10:12). Zou hij hebben beseft, dat op zoveel die plaatsen, waar hij het Evangelie mocht verkondigen en gemeenten mocht stichten, nu een anderen godsdienst heerst?

Wereldwijd zullen in 2100 de meeste christenen in Oost-Afrika wonen: 550 miljoen. Afrikaanse en Aziatische zendelingen verrichten overal missionair werk. Zij komen ook naar ons oude Europa! Dat moet ons beschaamd maken en tot inkeer brengen. Ondertussen is het tóch waar, dat die Ene Naam, die onder de hemel gegeven is, waardoor een mens zalig kan worden op alle continenten gepredikt is en wordt! Wereldwijd groeit Gods Kerk. Men schat dat in 100 jaar tijd het christendom bijna veertigmaal in omvang is toegenomen. In dat opzicht is het visioen van Edinburgh toch werkelijkheid geworden. God gaat door met Zijn werk. Geweldig, als we ons realiseren, dat er in Afrika, Azië en Latijns-Amerika door zo velen ook voor ons gebeden wordt. God is nog altijd een God van wonderen. Ook in ons land, ook in West-Europa, kan Hij een opwekking geven! Laten we er ook zelf vurig om bidden!

Ik moet maar steeds denken an dat prachtige lied dat Jan Wit maakte en dat we kennen als Gez. 305 (Liedboek):
“O Heer, uw onweerstaanbaar woord drijft rusteloos de eeuwen voort, wat mensen ook verzinnen.
En waar de weg onvindbaar scheen mochten wij door geloof alleen de tocht opnieuw beginnen.
Gij hebt de vaderen bevrijd en uit het diensthuis uitgeleid, naar ’t land van melk en honing.
Hervorm, herschep ook ons geslacht, opdat het door de wereldnacht de weg vindt naar uw woning!